بازار ارز تهران همچنان تحت تأثیر ابهامات سیاسی و اقتصادی، در انتظار تعیین تکلیف موضوعات کلان از جمله مذاکرات بینالمللی و سیاستهای ارزی است. در حالی که کاهش تقاضا و تزریق ارز توسط سیاستگذار، دامنه نوسانات را محدود کرده، تحلیلگران پیشبینی میکنند ادامه این روند میتواند نرخ دلار را به کریدور هفتم نزدیکتر کند.
باهنر:بدون FATF حتی شهروندان ما هم نمیتوانند حساب بانکی باز کنند. /
جبرائیلی:حساب باز کردن شهروندان ربطی به FATF ندارد. /
باهنر:به خاطر همین حرفها شما را از مجمع تشخیص کنار گذاشتند.
بازار غیررسمی ارز تهران طی چند روز گذشته نوسانات قیمتی چشمگیری را پشت سر گذاشت. نرخ دلار آزاد پس از یک تجربه ورود و خروج از کانال ۸۱ هزار تومانی مجددا در سطوح قیمتی این کانال معامله میشود. همین امر موجب شده تا برخی از تحلیلگران از توافق عرضهکنندگان و متقاضیان بر سر کریدور جدید ۸۱ هزار تومانی سخن به میان آورند.
ایران همچنان در فهرست سیاه گروه ویژه اقدام مالی قرار دارد و از فوریه ۲۰۲۰ پس از بیش از سه سال هشدار این نهاد به تهران و تمدید مهلتهای شش ماهه به نام ایران به طور ثابت در سه سال گذشته در لیست سیاه بوده است. در واقع در این لیست سیاه ایران کنار کره شمالی و میانمار نشسته است و حتی کشورهایی، چون عراق و لبنان نیز در لیست سیاه نیستند و در بدترین حالت در لیستهای خاکستری جا دارند!
فهرست خاکستری FATF اکنون شامل ۲۴ حوزه قضایی است: الجزایر، آنگولا، بلغارستان، بورکینافاسو، ویتنام، ونزوئلا، هائیتی، جمهوری دموکراتیک کنگو، یمن، کامرون، کنیا، ساحل عاج، لبنان، مالی، موزامبیک، موناکو، نامیبیا، نیجریه، سودان جنوبی، سوریه، تانزانیا، فیلیپین، کرواسی و آفریقای جنوبی. همچنین FATF لیست سیاه خود را حفظ کرد که شامل کره شمالی، ایران و میانمار است.
حال در این شرایط به نظر میرسد شاید فرصتی مناسبتر از همیشه پیش روی دولت پزشکیان و شبکه بانکی - پولی و اقتصاد کشور فراهم شده که دستکم خود را از بند بخشی از تحریمهای خودخواسته برهاند. البته همه این پیش بینیها و درخواستها منوط به این است که نامه مورد نظر از پاستور به خیابان رودکی و محل مجمع تشخیص مصلحت نظام برسد. فعلا همه در انتظار نامهای هستند که بعد از یک هفته به مقصد برسد!
یک تحلیلگر مسائل اقتصادی با اشاره مخالفتهای مجمع تشخیص مصلحت با پیوستن ایران به FATF معتقد است: مخالفت مجمع تشخیص از همان ابتدا هم مبنای درستی نبود، یعنی اشکالاتی که میگرفتند همه اشکالات واهی بود؛ لذا بعد از این مدت فهمیدهاند که بیجهت و بیدلیل با FATF مخالفت داشتند. به نظر من، اگر این بار موضوع پیوستن ایران در مجمع مطرح شود قبول میکنند و رای مثبتی به آن خواهند دادند.
بسیاری از مخالفان دولت روحانی معتقدند که FATF ابزاری سیاسی در دست کشورهای غربی به ویژه ایالات متحده است که با هدف اعمال فشار بر ایران و تسلیم کردن کشور در مقابل خواستههای خود، از آن استفاده میکنند. این بدبینی به نیتهای سیاسی FATF باعث شده تا تندروها در کشور از پذیرش کامل استانداردهای این نهاد خودداری کنند.
به نظر میرسد که در آستانه برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی یکی از مهمترین وظایف نمایندگان آینده مردم در قوه مقننه باید مجاب کردن دولت به انضباط سیستم بانکی و رعایت تمامی دستورالعملهای مبارزه با پولشویی در روابط داخلی و خارجی باشد.
مدیر کل پیشگیری و نظارت بر قاچاق کالا و ارز سازمان تعزیرات حکومتی نیز گفته است: از منظر کارشناسی برای مقابله با قاچاق ارز، پیوستن به کارگروه ویژه اقدام مالی «FATF» یک ضرورت است. سیدعبدالمجید اجتهادی اظهار کرد: پذیرش توصیههای FATF برای مبادلات مالی، مقابله با قاچاق ارز، مقابله با پولشویی و مقابله با تأمین مالی تروریسم تأثیرات مثبت دارد.
مجید انصاری، گفت: «در سال جدید هیچ دعوتنامهای برای برگزاری جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام و بررسی لوایح FATF صادر نشده است.»، اما محسن مجتهد شبستری گفت: «دعوتنامه برگزاری جلسه به دفتر اعضای مجمع تشخیص ارسال شده و در آن قید شده که چهارشنبه هفته جاری جلسه مجمع برگزار خواهد شد.»
روند بررسی FATF روندی نزدیک به ۱۳ سال را طی کرده است که در نوع خود یک رکورد محسوب میشود و اگر بهزودی تکلیف آنها مشخص شود و رأی مجمع مثبت باشد، حداقل کشورهای دوست و همسایه ایران میتوانند به مراودات تجاری خود با ایران ادامه دهند وگرنه شرایط اقتصاد ایران از آنچه در سه سال اخیر تجربه کرده سختتر خواهد شد و حتی روسیه و چین هم قادر به حفظ روابط تجاری و مالی خود با ایران نخواهند بود.
۲۴ آذرماه بود که لعیا جنیدی، معاون حقوقی رئیس جمهوری از موافقت رهبر معظم انقلاب با درخواست دولت برای تمدید مهلت بررسی لوایح «FATF» در مجمع تشخیص مصلحت نظام خبر داد. احتمال بررسی مجدد لوایح FATF با واکنشهای متفاوتی از سوی صاحبنظران و کارشناسان همراه شد. برخیها معتقدند موافقت رهبر انقلاب با بررسی مجدد FATF در مجمع تشخیص، احتمال تصویب آن را پررنگ میکند، اما عدهای دیگر نیز تاکید دارند نباید چندان به تصویب این لوایح خوشبین بود.